تحلیل داستان کوتاه «درخت» اثر گلی ترقّی از دیدگاه روایت شناسی بلاغی

Authors

محمد راغب

abstract

در این مقاله، ابتدا مختصری دربارۀ پیشینۀ روایت شناسی بلاغی مطرح و اصطلاحات مهمّ نویسندۀ ضمنی، انواع مخاطبان، راوی نامعتبر، تنش، ناپایداری و ... از دیدگاه سه نسل از نظریه پردازان بلاغی تعریف شده است. سپس داستان کوتاه «درخت» اثر گلی ترقّی از مجموعۀ من هم چه گوارا هستم بازخوانی و تفسیر شده است. موضوع اصلی داستان، چرخۀ سوءاستفاده است که هر یک از شخصیّت ها به نوعی در آن دخیل هستند. هر یک از گروه های مختلف مخاطبان، دیدگاه های ویژه ای دربارۀ این شخصیّت ها دارند و با برخی از آنها همدلی می کنند. هدف اصلی، بررسی تفاوت های خوانش و چگونگی گسترش پی رنگ از دیدگاه مخاطبان مختلف است. مضمون «درخت: جاودانگی و پوسیدگی»، بنیاد داستان را شکل می دهد و با قرار گرفتن شخصیّت ها در جای گشت های متنوع، خوانش های متفاوتی ممکن می شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل داستان کوتاه «درخت» اثر گلی ترقّی از دیدگاه روایت‌‌شناسی بلاغی

در این مقاله، ابتدا مختصری دربارۀ پیشینۀ روایت‌‌شناسی بلاغی مطرح و اصطلاحات مهمّ نویسندۀ ضمنی، انواع مخاطبان، راوی نامعتبر، تنش، ناپایداری و ... از دیدگاه سه نسل از نظریه‌‌پردازان بلاغی تعریف شده است. سپس داستان کوتاه «درخت» اثر گلی ترقّی از مجموعۀ من هم چه‌‌گوارا هستم بازخوانی و تفسیر شده است. موضوع اصلی داستان، چرخۀ سوءاستفاده است که هر یک از شخصیّت‌ها به نوعی در آن دخیل هستند. هر یک از گروه‌های...

full text

خوانشی بوم‌گرایانه از داستان کوتاه «درخت گلابی» نوشته‌ی گلی ترقی

«درخت گلابی»، داستانی که داریوش مهرجویی آن را به پرده‌ی سینما برد، از بهترین داستان‌های گُلی ترقی نویسنده‌ی تأثیرگذار معاصر ایرانی است. شخصیت اصلی داستان که خود را نویسنده و فیلسوف قلمداد می‌کند چهل سال را بی‌وقفه به فعالیت علمی‌ و سیاسی محض پرداخته و با این‌که شهرتی برای خود به دست آورده است، اکنون چشمه‌ی خلاقیت‌اش خشکیده و با حالتی سرخورده و نگران به باغ دماوند کودکی‌اش پناه آورده ‌تا، شاید در...

full text

رویکردی روایت شناختی به داستان دو دنیا اثر گلی ترقی

رویکرد روایت شناختی1 در بررسی ساختار روایت های داستانی2، بستر و الگوی منظمی برای تحلیل مؤلفه های اصلی متن روایی، یعنی داستان3 و متن4 فراهم می کند. در این جستار، به تحلیل داستان دو دنیا از دیدگاه روایت شناختی پرداخته می شود و به فرض اولیه پژوهش در مورد امکان کاربرد عملی الگوی ساختاری روایت شناختی در روایت داستانی مدرن دو دنیا با بررسی مؤلفه های روایت شناسی در این داستان، پاسخ داده می شود. دلیل ا...

full text

خوانشی بوم گرایانه از داستان کوتاه «درخت گلابی» نوشته ی گلی ترقی

«درخت گلابی»، داستانی که داریوش مهرجویی آن را به پرده ی سینما برد، از بهترین داستان های گُلی ترقی نویسنده ی تأثیرگذار معاصر ایرانی است. شخصیت اصلی داستان که خود را نویسنده و فیلسوف قلمداد می کند چهل سال را بی وقفه به فعالیت علمی و سیاسی محض پرداخته و با این که شهرتی برای خود به دست آورده است، اکنون چشمه ی خلاقیت اش خشکیده و با حالتی سرخورده و نگران به باغ دماوند کودکی اش پناه آورده تا، شاید در خ...

full text

اسطورۀ «یاد و فراموشی» در «درخت گلابی»ِ «گلی ترقی»

نمونه‌های فراوانی از اسطورۀ «یاد و فراموشی» را می‌توان در میان اقوام، قبایل و تمدن‌های مختلف یافت. این بُن‌مایه اصیل هم‌چون موتیفی تکرار شونده، در پیرنگِ رمان‌ها و داستان‌های کوتاه معاصر به چشم می‌خورد. هدف پژوهش حاضر، معرفی و تحلیل نمونه‌ای از اسطورۀ «یاد و فراموشی» در یکی از داستان‌های نویسندگان معاصر ایران است. داستان «درخت گلابی»ِ«گلی ترقی»، روایتی است از فراموشی و سترونی ذهنِ راوی که به یاری م...

full text

تحلیل کهن الگوییِ داستان جایی دیگر از گلی ترقی

تصاویر کهن الگویی میراث ناخودآگاه فردی و جمعی انسان در طول تاریخ است که در ادبیات از طریق ذهن خلاق و حساس هنرمندان به فعلیت می رسد. این مقاله بر آن است که رمان جایی دیگر اثر گلی ترقی را برمبنای نظریات یونگ بررسی کند. در این پژوهش، کهن الگوهای خود، آنیما و آنیموس، سفر، پیر خردمند، نقاب، سایه و سرانجام فرایند فردیت و تولد دوباره در داستان تحلیل می شود و مشخص می گردد که پیرنگ و نقش شخصیت های داس...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
ادب فارسی

Publisher: دانشگاه تهران

ISSN 9262ـ2251

volume 4

issue 1 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023